بررسی زیست محیطی پرتوزایی بوکسیت و گل قرمز حاصل از فرآوری بوکسیت جاجرم و محاسبه ی نسبت اختلاط گل قرمز برای استفاده در مصالح ساختمانی

مواد معدنی موجود در پوسته­ی زمین بسته به ترکیب و خواستگاهی که دارند حاوی مقادیری از رادیونوکولئیدهای پرتوزا هستند. حضور این رادیونوکلوئیدها پیوسته بر میزان دوز دریافتی انسان از محیط تأثیر گذاشته و می تواند در سطوح بالا خطر زا باشند.  بوکسیت به­عنوان ماده­ی معدنی خام تولید آلومینیوم حاوی مقادیر نسبتاً بالایی از این رادیونوکلوئیدها است. فرآیند برداشت بوکسیت می تواند باعث تمرکز بیشتر این رادیونوکلوئیدها در باطله­ی آن یعنی گل قرمز شود. برای کاهش مخاطرات زیست محیطی گل قرمز و نیز به خاطر دارا بودن مقادیر بالای اکسیدهای آهن، از گل قرمز در صنایع سیمان و آجر سازی استفاده می شود. به لحاظ بالا بودن سطح پرتوزایی گل قرمز، باید پیش از استفاده در صنایع، سطح پرتوزایی آن از نظر شاخص ها و استانداردهای وابسته مورد ارزیابی قرار گیرد. از این رو در این پژوهش پرتوزایی نمونه های بوکسیتی و گل قرمز معدن بوکسیت جاجرم را که بزرگ ترین ذخیره­ی بوکسیت ایران است و سالانه حدود ۱۰۰۰۰۰۰ تن گل قرمز تولید می کند، از نظر شاخص های زیست محیطی مورد بررسی قرار داده ایم. در نهایت با توجه به میانگین سطح پرتوزایی اندازه گیری شده گل قرمز، نسبت اختلاط گل قرمز با خاک رس برای ساخت مصالح ساختمانی با سطح پرتوزایی پایین تر از حد مجاز مورد محاسبه قرار گرفت